België-Nederland, de affiche is vaak de voorbode van een spannende topper die bol staat van strijd en spektakel. Op vrijdag 30 oktober 2015 heeft het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding (IGO) deze topper in huis gehaald door Rosa Jansen uit Utrecht uit te nodigen voor zijn halfjaarlijkse Management lunch. Want in Nederland krijgt justitie net als in België te maken met rationalisering en gerechtelijke hervormingen. Een interessant thema dus om te delen met de Belgische korpschefs.
Tijdens de Management lunch ging Rosa Jansen, directeur van het Studiecentrum Rechtspleging in Utrecht (de Nederlandse tegenhanger van het IGO) de confrontatie aan met de aanwezige korpschefs. Dat Rosa Jansen vooruit durft kijken, daar bestaat geen twijfel over. Als magistraat volgt zij immers de ontwikkelingen en de digitalisering binnen de magistratuur met argusogen. En als leidinggevende kent ze het klappen van de zweep. Bovendien zijn heel wat vragen en problemen waar de Nederlandse justitie mee geconfronteerd wordt, ook bij ons terug te vinden. Rationalisering is er bijvoorbeeld ook schering en inslag, wat de magistraat onder druk zet om over zijn eigen beroep en toekomst na te denken. Gezien de vergelijkbare context waarin de Nederlandse justitie zich vandaag beweegt, was het interessant om even over de grens te kijken en de ideeën die daar circuleren te delen tijdens de Management lunch met de korpschefs.
De Magistraten van Morgen
In haar toespraak ging Rosa Jansen in op welk deel van de magistraat vervangbaar is. Zo stelde ze onder meer dat het analytisch vermogen of de linkerhersenhelft op termijn vervangbaar is door technologie (een thema dat ook reeds aangehaald werd tijdens de Summer TRIP 2015: ‘Is de magistraat (on)vervangbaar?). Om haar standpunt kracht bij te zetten haalde ze concrete voorbeelden aan waarin technologie de plaats van de mens, maar ook justitie, intussen ingenomen heeft. Zo had ze het onder meer over het huidige ‘Booking online’-systeem voor zittingen, besprak ze de relatie tussen de mens en de machine aan de hand van Stephen Hawking, had ze het kort over de impact van de ‘eBay lawyers’ en stond ze stil bij de 'HEMA'-rechtspraak in Nederland die voor opschudding zorgde onder de Nederlandse notarissen.
Een goed jurist is niet noodzakelijk een goed leider
Daarna nam Rosa Jansen de deelnemers mee 'Op safari doorheen de wereld van het leiderschap voor magistraten’. Door de hervorming van het gerechtelijk landschap in Nederland is het belang aan leiderschap bij magistraten immers toegenomen. Bovendien heeft de hervorming een impact op het soort leiderschap dat justitie nodig heeft, want zo betoogt ze: “een goed jurist is niet noodzakelijk een goed leider”. Daarbij gaf ze onder meer aan dat magistratuur en leiderschap in essentie twee zaken zijn die haaks op elkaar staan. Voor de gerechtelijke hervorming was de ‘president’ van de rechtbank immers de slimste en de snelste magistraat. Het deed er niet toe of hij iets van management afwist. Sinds de justitiehervorming is deze gedachte op de achtergrond geraakt: er werd een ander systeem geïnstalleerd om de bestuurders te selecteren. Vandaag ondergaan de kandidaten een strikte selectieprocedure en dienen ze een grondige managementopleiding te doorlopen.
Verder had Rosa Jansen het over de vaardigheden die nodig zijn voor ‘organisationeel’ leiderschap, onderstreepte ze dat leiderschap en management inhoudelijk twee verschillende vaardigheden zijn, en kaartte ze de diverse soorten leiders en hun typische problemen aan. Tenslotte herinnerde ze de korpschefs eraan dat leiderschap en organisatie van professionals een andere aanpak vergt. Het is namelijk beter van hen te adviseren en niet téveel te managen.
Het was alvast een inspirerende Management lunch boordevol goede ideeën en tips die de korpschefs alvast deed nadenken over hun rol en toekomst, want zoals Rosa Jansen het zelf formuleert: “Als de magistraten het zelf niet doen, doen anderen het voor hen.”
“Voor herhaling vatbaar” zo liet een deelnemer ons alvast weten.
Enkele opvallende uitspraken
- “Rechter zijn en leiding geven zijn competenties die lijnrecht tegenover elkaar staan.”
- “Een goed jurist is niet noodzakelijk een goed leider.”
- “Ik wacht op de dag dat de rechtzoekende zijn eigen vonnis meebrengt.”
- “Leiderschap en ICT hangen samen, want zonder leiderschap is er geen ICT.”
- “Je kunt in deze tijd, waarin informatie snel verandert, niet meer alle kennis verwerven. Je moet zorgen dat je dat organiseert, dan pas ben je een goed leider.”
- “Als de magistraten het zelf niet doen, doen anderen het voor hen.”
Rosa Jansen
Rosa Jansen studeerde Nederlands recht in Leiden met als afstudeerrichting bedrijfsrecht. Tevens volgde zij een MPA-Opleiding bij de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur in Den Haag. Na een start van haar carrière bij de Nederlandse Omroep Stichting (NOS) in Hilversum, werd zij benoemd tot raio (gerechtelijk stagiair). Vervolgens was zij werkzaam als rechter/vice-president in de rechtbanken Arnhem, Den Haag, Amsterdam en Utrecht, als respectievelijk civiel rechter, ambtenarenrechter, familierechter en strafrechter. In de rechtbank Utrecht was zij van 2002 tot 2008 voorzitter van de sector strafrecht en bestuurslid in de rang van coördinerend vice-president en waarnemend president. Sinds 2008 is zij voorzitter van het College van Bestuur van het Studiecentrum Rechtspleging (SSR). Bovendien is zij sinds 28 september 2015 eveneens Voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR), de beroepsvereniging van rechters en officieren van Justitie. Zij combineert momenteel beide functies. Ten slotte heeft Rosa Jansen diverse publicaties op haar naam staan op het gebied van de rechterlijke organisatie, strafrecht, innovatie en leiderschap.
Management lunch
Omdat we de korpschefs graag in contact brengen met andere managers die met dezelfde problemen geconfronteerd worden, organiseert het IGO halfjaarlijks zijn nieuw concept, namelijk de ‘Management lunch’. Een markant figuur uit de financiële, economische of politieke wereld gaat in op een actueel managementthema. Na de lezing volgt een vraag- en antwoordsessie en een lunch. In een gezellige sfeer kunnen korpschefs tijdens de lunch ervaringen uitwisselen met professionelen van binnen en buiten de justitiële wereld. De Management lunch gaat afwisselend door ofwel in het Nederlands ofwel in het Frans. De volgende editie vindt plaats in het Frans. Daarbij wordt er geen simultaanvertaling voorzien.
|
Meer info
Lees ook |